زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

گسیل کردن کوفیان برای جنگ با امام حسین





ابن زیاد افزون بر آنکه عمر سعد و لشکر تحت امرش را به کربلا گسیل داد در کوفه نیز مردم را به شرکت در جنگ تشویق و از عواقب فتنه انگیری و سرکشی بیم می‌داد. در این بین حصین تمیم را به همراه چهار هزار نفر به کربلا فرستاد. اشخاص دیگری را نیز با سواران بسیاری به سوی کربلا گسیل داد. همچنین در بین کوفیان نیز جاسوسانی گماشته بود تا از اوضاع کاملا باخبر باشد.


۱ - عزم و حرکت کوفیان به کربلا



وقتی ابن زیاد، عمر بن سعد را از منطقه حمام اعین [به کربلا فرستاد] به همه مردم دستور داد که در اردوگاه نخیله گرد آیند سپس کثیر بن شهاب حارثی و محمد بن اشعث بن قیس و قعقاع بن سوید بن عبدالرحمن منقری و اسماء بن خارجه فزاری را طلبید و [به آنها گفت]: در بین مردم گردش کنید و آنها را به اطاعت و استقامت دعوت کنید و از عواقب امور و فتنه‌انگیزی و سرکشی بترسانید و آنها را به پیوستن به لشکر تشویق کنید. آنها نیز چنین کردند و در کوفه گردیدند [و مردم را به جنگ تشویق کردند] و سپس به ابن زیاد پیوستند، مگر کثیر بن شهاب؛ زیرا او همچنان در کوفه می‌گشت و مردم را به پیوستن به جماعت تشویق می‌کرد و از فتنه انگیزی و تفرقه و یاری حسین می‌ترساند. ابن زیاد بعد از اینکه یک روز یا دو روز از اقامت عمر سعد در کربلا می‌گذشت، حصین بن تمیم را به همراه چهار هزار نفر به جنگ با حسین فرستاد. همچنین حجار ابن ابجر عجلی، شبث بن ربعی و یزید بن حارث بن یزید را هرکدام با هزار نفر به کربلا فرستاد. [شبث ابتدا خود را به بیماری زد، اما با فشار ابن زیاد، حرکت کرد]. اما از هر هزار نفری که به کربلا فرستاده می‌شد، کمتر از سیصد یا چهار صد نفر از آنها به آنجا می‌رفتند؛ زیرا بسیاری از آنها از شرکت کردن در قتل حسین (علیه‌السّلام) کراهت داشته، بی رغبتی نشان می‌دادند. سپس ابن زیاد، خود به نخیله رفت و عمرو بن حریث را جانشین خود در کوفه قرار داد و صبح و ظهر و شام گروه‌های بیست، سی، پنجاه تا صد نفری را برای تقویت عمر بن سعد [به کربلا] می‌فرستاد؛ و به قعقاع بن سوید بن عبدالرحمان دستور داد تا با گروهی از سربازان در اطراف کوفه بگردند. آنان ضمن جست و جو، فردی همدانی را یافتند که به طلب میراث خود به کوفه آمده بود. او را نزد عبیدالله بن زیاد بردند؛ ابن زیاد نیز او را کشت، و از مردم زهرچشم گرفت. این اقدام باعث شد هیچ فرد بالغی جرئت ماندن در کوفه را پیدا نکند. همچنین او جاسوس‌هایی را در کوفه گماشت تا کسی از لشکریان تخلف نکند و مبادا کسی به کاروان حسین ملحق شده، او را یاری کند. در اطراف کوفه نیز بدین منظور، گروه‌های مسلح و پاسگاه‌هایی قرار داده بود. فرمانده این نگهبانان و گروه‌های مسلح، زحر بن قیس جعفی بود. ابن زیاد بین خود و عمر بن سعد سوارانی پنهانی مستقر کرده بود که هر اتفاقی بیفتد، وی سریعاً خبردار شود. بلاذری آورده است که عمار بن ابی سلامه دالانی تلاش کرد ابن زیاد را در نخیله ترور کند، اما موفق نشد. او سپس به امام حسین (علیه‌السّلام) پیوست و با او به شهادت رسید.

۲ - تعداد لشکریان عمر بن سعد



درباره‌ی تعداد لشکر عمر بن سعد که برای جنگ با امام حسین (علیه‌السّلام) گسیل شدند، و نیز در نام فرماندهان لشکر کوفه، بین مورخان اختلاف هست، در اینجا در حد اشاره، اقوال مختلف را می‌آوریم:

۲.۱ - گزارش ابن اعثم


الف) حر با هزار نفر؛ ب) عمر بن سعد با چهار هزار نفر سواره؛ ج) شمر با هزار نفر سواره؛ د) زید بن رکاب کلبی با دو هزار نفر ه) حصین بن نمیر سکونی با چهار هزار نفره و) مصاب ماری با سه هزار نفر؛ ز) نصر بن حربه با دو هزار نفر؛ ح) شبث بن ربعی با هزار نفر سواره؛ ط) حجار بن ابجر با هزار سواره - مجموعاً نوزده هزار نفر.

۲.۲ - گزارش صدوق


الف) عمر بن سعد با چهار هزار نفره ب) عبدالله بن حصین تمیمی با هزار نفر ج) شبث بن ربعی با هزار نفره د) [محمد بن اشعث بن قیس با هزار نفر - مجموعاً هفت هزار نفر

۲.۳ - گزارش خوارزمی


الف) حر با هزار نفر؛ ب) عمر بن سعد با چهار هزار نفر؛ ج) شمر بن ذی الجوشن با چهار هزار نفر د) یزید بن رکاب کلبی با دو هزار نفر ه) حصین بن نمیر سکونی با چهار هزار نفره و) فلان مازنی با سه هزار نفره ز) نصر بن فلان با دو هزار نفر؛ ح) شبث بن ربعی با هزار نفر سواره؛ ط) حجار بن ابجر با هزار نفر سواره - مجموعاً ۲۲ هزار نفر

۲.۴ - گزارش ابن شهرآشوب


الف) حر با هزار نفره ب) کعب بن طلحه با سه هزار نفر؛ ج) عمر بن سعد با چهار هزار نفره د) شمر بن ذی الجوشن با چهار هزار نفر؛ ه) یزید بن رکاب کلبی با دو هزار نفر؛ و) حصین بن نمیر با چهار هزار نفره ز) مضایر بن رهینه مازنی با سه هزار نفر. ح) نصر بن حرشه با دو هزار نفر؛ ط) شبث بن ربعی با هزار نفر؛ ی) حجار بن ابجر با هزار نفر مجموعاً ۲۵ هزار نفر.
ابن عثم مینویسد: تا ششم محرم سپاهیان نزد عمر بن سعد فراهم شدند.
سیدبن طاووس نیز می‌نویسد: تا شب ششم محرم بیست هزار نفر سپاهی به کربلا رسیدند.


۳ - پانویس


 
۱. بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۸.    
۲. دینوری، ابوحنیفه، الاخبار الطوال، ص۲۳۹    
۳. بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۸۰.    
۴. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۲۴۲.    
۵. سروی مازندرانی، ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۴۵.    
۶. ابن اعثم کوفی، محمد، کتاب الفتوح، ج۵، ص۹۰.    
۷. سید بن طاوس، رضی الدین، الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۴۵.    



۴ - منبع


پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۰۲-۶۹۹.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.